W dniu 23 września 2016 r. na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji (www.rcl.gov.pl) został opublikowany projekt z dnia 22 września 2016 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Zmiany – głównie w ramach tzw. rozwiązań uszczelniających – mają wejść w życie już od 1 stycznia 2017 r.

Aby zapewnić większą stabilność wpływów z podatku VAT poprzez ograniczenie nadużyć w zakresie rozliczania tego podatku, zaproponowano szereg nowych rozwiązań, takich jak:

• objęcie mechanizmem odwrotnego obciążenia: niektórych usług budowlanych, transakcji, których przedmiotem są procesory a także transakcji, których przedmiotem są określone towary z kategorii złota i srebra;
• zmianę zasad dokonywania zwrotu VAT w terminie przyspieszonym (25-dniowym);
• zmiany w zakresie kwartalnego rozliczania podatku VAT – planuje się likwidację prawa do wyboru kwartalnego sposobu rozliczeń przez podmioty niebędące małymi podatnikami i podmioty rozpoczynające wykonywanie czynności opodatkowanych podatkiem VAT (w okresie pierwszych 12 miesięcy wykonywania tych czynności);
• obowiązkowe składanie deklaracji VAT drogą elektroniczną – w założeniu ma być wprowadzone dwuetapowo:
  • od 1 stycznia 2017 r. – m.in. dla podatników VAT UE, podatników dokonujących dostaw lub nabyć w ramach odwrotnego obciążenia, oraz podatników, którzy zobowiązani są na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych do składania dokumentów za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do składania określonych deklaracji, informacji i zeznań w formie elektronicznej,
  • od 1 stycznia 2018 r. – dla wszystkich podatników;
• wprowadzenie obowiązku składania miesięcznych informacji podsumowujących i przesyłania ich wyłącznie drogą elektroniczną;
• zmianę przepisów dotyczących odpowiedzialności solidarnej i kaucji gwarancyjnej, objęcie solidarną odpowiedzialnością nabywcy za zobowiązania podatkowe dostawcy transakcji, których przedmiotem jest folia typu stretch oraz dyski twarde HDD oraz dyski SSD;
• rozszerzenie odpowiedzialności solidarnej na przedstawiciela podmiotu rozpoczynającego działalność gospodarczą – w ciągu pierwszych 6 miesięcy od zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego;
• dokładną weryfikację podmiotu w procesie rejestracyjnym – w przypadku gdy w wyniku weryfikacji zgłoszenia rejestracyjnego okaże się, że podmiot nie istnieje lub mimo podjęcia udokumentowanych prób, nie ma możliwości skontaktowania się z nim, a także gdy nie będzie stawiał się na wezwania, organ rejestrujący będzie odmawiał rejestracji takiego podmiotu jako podatnika VAT czynnego lub zwolnionego;
• zmiany w zakresie zasad wykreślania podmiotów z rejestru podatników VAT – wykreślane z rejestru będą podmioty, które: zawiesiły działalność gospodarczą, nie złożyły za 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracji, lub złożyły tzw. deklaracje „zerowe”, wystawiały „puste” faktury, prowadząc działalność gospodarczą wiedziały lub miały uzasadnione podstawy do tego aby przypuszczać, że uczestniczą w procederze oszustwa lub nadużycia podatkowego, mającego na celu osiągnięcie nienależnych korzyści majątkowych kosztem budżetu państwa;
• modyfikację rozwiązania, które uzależnia powstanie prawa do odliczenia VAT w przypadku transakcji, z tytułu których podatnikiem jest nabywca lub usługobiorca, a także w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 4 ustawy o VAT, od uwzględnienia przez podatnika kwoty podatku należnego w deklaracji, w której ma obowiązek rozliczyć ten podatek;
• ustanowienie obowiązku złożenia tzw. kaucji rejestracyjnej będącej warunkiem rejestracji jako podatnika VAT przez podmioty, co do których istnieje ryzyko wystąpienia zaległości podatkowych – ryzyko to oceniane będzie przez naczelnika urzędu skarbowego dokonującego rejestracji;
• wprowadzenie sankcji podatkowych za nierzetelne rozliczanie podatku VAT, skutkujące zaniżeniem zobowiązania podatkowego lub zawyżeniem kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym – w wysokości 30% kwoty zaniżenia zobowiązania lub zawyżenia kwoty nadwyżki VAT naliczonego nad należnym, oraz 100% w przypadku tzw. oszustw podatkowych, w tym w związku z wystawianymi „pustymi” fakturami;
• likwidację sankcji wynikającej z przepisów dotyczących ulgi na złe długi – w związku z planowanym wprowadzeniem sankcji, o których mowa powyżej, nie jest zasadne obciążanie podatnika dwoma rodzajami sankcji; pozostaną one aktualne w zakresie okresów rozliczeniowych przypadających przed 1 stycznia 2017 r.